Rząd majstruje w samorządach. Chce im dać więcej władzy, ale...

Dobrym przykładem zmian wprowadzanych przez PiS są Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. To samorządowo-rządowe instytucje, które dysponują milionami złotych. Przez lata w tej układance w WFOŚiGW prym wiodły samorządy (konkretnie sejmiki i marszałkowie województw). Jednak rząd PiS tak zmienił przepisy, że teraz w tym układzie ważniejsza jest władza centralna.

Pakiet zmian. Wiadomo, czego maja dotyczyć

„Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji chce przekazać samorządom część kompetencji dziś zastrzeżonych dla władz centralnych” – donosi portalsamorzadowy. A „Dziennik Gazeta Prawna” dodaje, że wojewodowie mają „złagodnieć”.

Chodzi o to, że rady gmin czy miast otrzymają możliwość zmodyfikowania podjętych już uchwał, bo obecnie wygląda to tak, że wojewoda uchyla taką uchwałę lub jej część. A ewentualne negocjacje wójtów z urzędnikami wojewody są nieformalne.

„Przypomnijmy, że MSWiA przygotowało projekt ustawy kompetencyjnej, która przywraca kompetencje odebrane samorządom w ostatnich latach. Oprócz samorządowych postulatów, resort zaproponował też własne rozwiązania” – dodaje serwis. Konkretna propozycja zmian ma być przedstawiona na koniec marca. 

Wiadomo jednak, że będą one dotyczyć wielu ustaw:

• o cmentarzach i chowaniu zmarłych,
• o prowadzeniu działalności kulturalnej,
• prawa łowieckiego,
• o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
• prawo energetycznego,
• o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków,
• ochrony środowiska,
• o świadczeniach opieki zdrowotnej,
• o ochronie konkurencji i konsumentów,
• o zarządzaniu kryzysowym,
• prawa oświatowego,
• o pracownikach samorządowych.

Premier znowu sam woli decydować, kto przejmie stery w gminie

Z drugiej jednak strony są planowane zmiany dotyczące powoływania komisarzy w gminach w miejsce wójta czy burmistrza. Od maja 2024 takich komisarzy już się powołuje. Gdy wójt nie może pracować (np. przez wyrok sądu), to automatycznie zaczyna rządzić jego zastępca.

Jest jednak pomysł powrotu do sytuacji, w której to premier powołuje komisarza. Projekt nowych rozwiązań jest już w Sejmie i przewiduje, że to szef rządu będzie decydował, kto rządzi w gminie w konkretnych przypadkach:

• tymczasowego aresztowania,
• odbywania kary pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo nieumyślne,
• odbywania kary aresztu,
• niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni,
• zawieszenia w czynnościach służbowych.